Podczas 9. tej sesji Rady Miejskiej w Zakliczynie 9 stycznia 2025 roku, mającej charakter świąteczno – noworoczny, odbyła się 12 Gala Jordanów - Nagrody Honorowej Stowarzyszenia „Klucz.”
Nagroda Honorowa Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju Gminy Zakliczyn „Klucz” – Jordan – nawiązuje do założyciela miasta Zakliczyn Spytka Wawrzyńca Jordana, który rozpoczął budowę miasta Zakliczyn w 1557 otrzymując od króla Zygmunta Augusta II prawo do lokacji miasta prywatnego. Proces lokacji Zakliczyna zakończył w połowie 1558 roku. To wybitna postać, człowiek renesansu gruntownie wykształcony, wizjoner, przyjaciel Króla, poseł na Sejm, piastujący godności podskarbiego wielkiego koronnego, wojewody sandomierskiego i krakowskiego, godność kasztelana krakowskiego i starosty czchowskiego.
Od 20 lat główna sala ratusza zakliczyńskiego nosi jego imię, a od lat kilku ma założyciel miasta także ulicę swego imienia. Trudno było znaleźć godniejszego patrona honorowej nagrody.
Nagroda "Jordan", przyznawana za działalność na rzecz promocji i kultury Gminy Zakliczyn, nawiązująca do założyciela Zakliczyna Spytka Wawrzyńca Jordana, została ustanowiona w 2012 roku z inicjatywy prezesa Stowarzyszenia "Klucz" Kazimierza Dudzika i dotąd otrzymało ją 44 laureatów. Kolejnych czterech laureatów zostało wyłonionych 20 listopada 2024 roku, spośród kandydatów zgłoszonych przez Walne Zebranie Członków i Delegatów, Prezesa i Zarząd Stowarzyszenia oraz Przewodniczącą Rady Miejskiej w Zakliczynie, przez Kapitułę Nagrody obradującej w składzie: Kazimierz Dudzik – przewodniczący Kapituły oraz Janina Bolechała, Maria Chruściel i Agata Nadolnik.
A oto laureaci "Jordanów" nr 45 do 48 i laudacje na ich cześć.
Pani Janina Soska - wielką wartością dla życia publicznego jest praca człowieka u podstaw – to jedno z czołowych haseł polskiego pozytywizmu. Pozytywiści rozumieli konieczność pracy na rzecz najbiedniejszych i najbardziej upośledzonych warstw narodu, które mając możność pełniejszego włączania się w struktury społeczne, swoją pracą pomnożą bogactwo ogólnonarodowe. Kapituła nagrody „Jordan” w ślad wnioskiem Walnego Zebrania Członków i Delegatów Stowarzyszenia „Klucz” doceniło pracę u podstaw Pani Janiny Soski, jako wieloletniej animatorki życia kulturalnego w świetlicy w Woli Stróskiej. Zmieniali się dyrektorzy gminnej instytucji kultury, a Pani Janina niezmiennie dbała o zapewnienie oferty kulturalnej dla środowiska lokalnego prowadząc świetlicę w Woli Stróskiej. W trudnych warunkach lokalowych (siedzibą świetlicy był stary dom bez udogodnień znanych nam współcześnie). W tych warunkach potrafiła zadbać nie tylko o porządek i estetykę, ale zgromadzić wokół siebie aktywnych ludzi. Wraz z mężem wychowała dzieci w duchu pozytywistycznym nacechowanym na pracę na rzecz ludzi i organizacji działających w środowisku lokalnym w którym odgrywali i odgrywają znaczącą rolę, także w duchu poszanowania lokalnej historii. Dzisiaj aktywne środowisko Woli Stróskiej wraz z samorządem i ZCK rokrocznie organizują piękna uroczystość rocznicową na Mogile przy szpitaliku partyzanckim, gdzie łatwo dojechać samochodami, ale w latach 60 – tych w zupełnie innych , trudnych warunkach trzeba było potrzebne do organizacji wydarzenia rzeczy wynieść niemal na plecach, a potem zorganizować spotkanie z żyjącymi uczestnikami świadkami wydarzeń tragicznych z października 1944 roku w świetlicy. Tą pracę siłaczki wykonywała Pani Janina…. Jako prezes Stowarzyszenia jestem niezmiernie dumny z faktu, że to właśnie ci, których do aktywnego działania w społeczności lokalnej zaraziła Pani Janina, zgłosili wniosek o nadanie Jej nagrody honorowej Stowarzyszenia. Niech mi będzie wolno zacytować fragment Pamiętnika Joasi z „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego…..Rozum mój i serce karmią się kulturą żyjącego świata, w której z dnia na dzień przybywa pierwiastka dobra…
Pan Janusz Krzyżak - laureat, którego sylwetkę mam przyjemność teraz zaprezentować, jest jednym z filarów administracji samorządowej Gminy Zakliczyn. Od 1 kwietnia 2007 roku pełni funkcję Sekretarza Gminy Zakliczyn, czyli to nie jest prima aprilis, bo funkcję tą sprawuje już blisko 18 lat. Wcześniej, od 1998 roku do momentu objęcia funkcji sekretarza, pracował w Małopolskim Instytucie Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie jako szkoleniowiec i konsultant w kraju i zagranicą, m.in. na Ukrainie czy na Bałkanach. Sporadycznie obecnie także zapraszany jest do udziału w szkoleniach zagranicznych jako ekspert. Jego wiedza i doświadczenie zostało docenione w środowisku samorządowym. Od stycznia 2020 roku pełni funkcję Prezesa Małopolskiego Forum Sekretarzy Jednostek Samorządu Terytorialnego (dawniej Forum Sekretarzy Samorządów Polski Południowej). Od czerwca 2022 roku jest Członkiem Zarządu Krajowej Rady Forów Sekretarzy Jednostek Samorządu Terytorialnego działającej przy Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w Warszawie. Ta osobista aktywność i uznanie laureata, przyczynia się także do budowy w środowisku małopolskim i ogólnopolskim prestiżu Miasta i Gminy Zakliczyn. Warto też dodać, że nie poprzestaje na aktywności na forach małopolskich i ogólnopolskich – jest m.in. cenionym druhem w OSP Zakliczyn. Każdy zna najsławniejszy cytat z Ziemi Obiecanej Reymonta „Ja nie mam nic…itd.” Ja wybrałem inny dla laureata cytat z Moryca Welta: „…Jak ja się narobię cały tydzień, to potem w szabas czy w niedzielę potrzebuję odpocząć, potrzebuję iść do ładnej sali, gdzie bym miał ładne obrazy, ładne rzeźby, ładną architekturę, ładne ceremonie i ładny kawałek koncertu…”
Pan Adam Balas - menedżer kultury, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie oraz wykładowca tej uczelni w latach 1995–2005. Współtworzył Orkiestrę Sinfonietta Cracovia. W 2019 roku został powołany do Rady Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Od początku wielkiego marzenia wybitnego artysty prof. Krzysztofa Pendereckiego – czyli budowy w Lusławicach Akademii Muzycznej, u boku mistrza obecna była postać laureata. Historia kształcenia muzycznego w Lusławicach sięga przełomu XVI i XVII wieku i odwołuje się do tradycji Szkoły Lusławickiej założonej przez Achacego Taszyckiego na wzór ówczesnych akademii. ECMKP zostało powołane do życia w 2005 roku jako Narodowa Instytucja Kultury wpisana do rejestru Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Najważniejszym przedsięwzięciem Europejskiego Centrum Muzyki była budowa siedziby zlokalizowanej w Lusławicach. Adam Balas pełnił funkcję inwestora podczas budowy ECMKP w Lusławicach. W maju 2013 roku otwarł podwoje obiekt Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego. Odtąd z zapałem rozwija programy edukacyjne i koncertowe w unikatowym w skali światowej Centrum w Lusławicach. Adam Balas uczestniczył aktywnie w pożegnaniu Krzysztofa Pendereckiego, a także przyczynił się do zakupu przez państwo Polskie dworu z arboretum, które tworzy obecnie unikalny kompleks w skali europejskiej starający się o miano Znaku Dziedzictwa Europejskiego w 2025 roku. Jest też bardzo przychylny inicjatywom i prośbom kierowanym do niego ze strony lokalnego samorządu i środowiska kultury. Krzysztof Penderecki powiedział w 1994 roku z okazji otrzymania tytułu doktora honoris causa Akademii Muzycznej w Krakowie: „ Pocieszeniem może być świadomość, że labirynt – metafora naszego bytowania – jest zawsze połączeniem elementów irracjonalnych, nieobliczalnych I obliczalnych, nad którymi możemy zapanować. Tylko błądzenie, droga okrężna prowadzi do spełnienia….”
Dominikanie Dom Zakonny p.w. Matki Bożej Niezawodnej Nadziei w Jamnej - Ta historia ma niespełna 33 lata, bowiem 24 kwietnia 1992 roku nastąpiło przekazanie jamneńskiego wzgórza i starej szkoły klasztorowi Dominikanów z Poznania na cele duszpasterstwa akademickiego przez Gminę Zakliczyn. To była dalekowzroczna decyzja samorządu, ale także początek drogi, kamień milowy Dominikanów w Jamnej, zapoczątkowany przez charyzmatycznego ojca doktora Jana Górę. Miejsce tragicznie doświadczone w 1944 roku, miejsce którym miał zawładnąć las, dostało szansę na nowe życie – tą szansą było pojawienie się w Jamnej Dominikanów. Na jamneńskim wzgórzu zaczęły dziać się rzeczy, które tak po ludzku nie mieściły się w głowie – można powiedzieć, zaczęły dziać się cuda. Od skromnego Domu św. Jacka, czyli zaadoptowanego na ten cel budynku starej szkoły, po nalot Papieża na Jamną, wizyty znanych osobistości życia duchownego z Prymasem Polski na czele i znanych postaci kultury i polityki, budowę kościoła – sanktuarium Matki Bożej Niezawodnej Nadziei, po prawdziwe miasteczko Dominikańskie, a dzięki niemu odrodzenie się ruchu turystycznego w tym miejscu – dzisiaj jednemu z najbardziej popularnych adresów turystycznych w regionie. Twórcy fenomenu jemneńskiego; nieżyjący już o. Jan Góra został Honorowym Obywatelem Gminy Zakliczyn i Powiatu Tarnowskiego, jego blisko współpracownik o. Andrzej Chlewicki Honorowym Obywatelem Gminy Zakliczyn. Dzisiaj w Jamnej mamy klasztor - Dom Zakonny p.w. Matki Bożej Niezawodnej Nadziei i Izbę Pamiątek po nieodżałowanym o. Janie Górze – zalążek muzeum o które czynią starania Dominikanie. Trudno wyobrazić sobie to, co by było gdyby nie Dominikanie – co jest – wyobrażać sobie nie musimy – bo po prostu jest. Cytat św. Dominika który chcę przytoczyć, musiałem sprawdzić i się nad nim zastanowić, bo czy serio święty mógł powiedzieć do braci, żeby nie siedzieć na jajach? “Jak możecie siedzieć na jajach [jak kura na grzędzie], gdy nasi bracia umierają z głodu?” Oczywiście, chodziło św. Dominikowi o głód Ewangelii, bo taką misję mieli od początku dominikanie: “Idźcie i głoście!” Ten cytat przypomina mi właśnie Tego, który dał Jamnej nowe życie – o. Jana Górę.
Każdy z Laureatów po wygłoszeniu laudacji na ich cześć przez Kazimierza Dudzika; dyrektora Zakliczyńskiego Centrum Kultury, prezesa Stowarzyszenia „Klucz”, twórcy i przewodniczącego Kapituły, odebrał Nagrodę „Jordan” z rąk burmistrza Dawida Chrobaka i Anny Moj, a po pamiątkowym zdjęciu przy portrecie patrona nagrody – Spytka Wawrzyńca Jordana – zabrał głos.
Na finał Gali głos zabrali także; Anna Moj – przewodnicząca Rady Miejskiej, Dawid Chrobak – burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn oraz Wojciech Skruch – wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego, winszując laureatom prestiżowego wyróżnienia.
Tekst: Kazimierz Dudzik, foto: Stanisław Kusiak
